Batı sömürgeciliği İslam dünyasında modernist ve gelenekçi akımları ayrı ayrı teşvik etti. Böylece sömürülmeye uygun hale gelmiş fakat sömürgeciliğin dürtüsüyle uyanış sancıları çekmekte olan müslüman kitleler; çözülüşlerinin iç faktörlerini kavrayacakları, Kur'anı aydınlığa ulaşacakları yerde saptırılmış kavramlar kargaşası içinde oyalanacaklardı.

Malik Bin Nebi, tarihin bu kesitinde sömürgeci emellerin geri teptiğini, ümmetin özellikle ıslahat hareketi ile 'uyanış'a adım attığını ifade etmektedir. Nebi, ıslahat hareketinin zaafiyetlerini gösterirken, Kur'anı mesajın yeniden ihyası ve insanlığın kurtuluşu için düşüncenin eylemleştirilmesi, iman-hareket bütünlüğüne ulaşılması sorumluluğuna dikkat çekmektedir.