Balkan toplumlarının geçmiş, bugün ve geleceği arasındaki sürekliliği vurgulayan Balkanlar'da Osmanlı Mirası ve Ulusçuluk, Osmanlı İmparatorluğu'nun ardından Balkanlar'da ortaya çıkan siyasal, toplumsal ve ekonomik yapıların tarihidir. Kemal H. Karpat, on sekizinci ve on dokuzuncu yüzyıl Balkan tarihinin Osmanlı tarihinden ayrı düşünülemeyeceğini savunarak; Balkanlar'daki siyasal yeniden yapılanma ve kurumsal dönüşüm üzerindeki Osmanlı etkilerini sergileyen özgün bir eser ortaya koymaktadır.

Balkan ulusçu yazınının iddialarının aksine, Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkan toplumlarının uluslaşma süreçleri üzerindeki yapıcı etkileri bu eserin ana temasını oluşturmaktadır. Osmanlı toplumsal örgütlenmesi ile Balkan toplumlarının din ve milliyet anlayışları arasındaki ilişkileri sorgulayan bu yapıt, Balkanlar'ın ulusal kökenlerini Osmanlı tarihinde aramaktadır. Bulgar, Sırp, Yunan, Makedon, Rumen, Gagavuz ve Bosna-Herseklilerin "ulusal" tarihlerinin ve tarihyazını anlayışlarının gelişimi ve değişimi bütüncül bir Osmanlı tarihi çerçevesinde incelenmektedir.

Kemal H. Karpat, Balkan tarihi araştırmacılarına ilk elden kaynaklara dayalı Balkanlar'da geçmiş ile gelecek arasında köprü oluşturan analitik bir tarih incelemesi sunmaktadır.